De oudste loterij van Nederland

Hoe het allemaal begon...


Staatsloterij bestond in 2021 295 jaar. Dat betekent dat we voor de eerste trekking van de Staatsloterij teruggaan naar de Ridderzaal in Den Haag in het jaar 1726. Ja echt, 1726! Toen nog de Generaliteitsloterij genaamd, met een hoofdprijs van 30.000 gulden. Een flink kapitaal in die tijd.

Nederland bestond niet eens, maar het fenomeen loterij wel. Sterker nog, er was een wildgroei aan loterijen. De Staat voelde zich verantwoordelijk om dit eerlijk te laten verlopen. Alle illegale loterijen werden aan banden gelegd en dé Staatsloterij was geboren. Daarmee is de Staatsloterij de oudste loterij van Nederland. Sterker nog, het is één van ’s werelds oudste loterijen.

De Staatsloterij kent dus een hele lange geschiedenis. Lees hieronder hoe het vroeger eraan toe ging versus vandaag de dag.

Staatslot

Het Staatslot

Het ontwerp van het Staatslot is door de eeuwen heen flink veranderd! Nog voordat de Staatsloterij bestond, was het gebruikelijk om bij zogenaamde ‘tombolaloterijen’ niet je eigen naam te gebruiken. Net als tegenwoordig wilde niet iedereen met naam en toenaam bekendgemaakt worden als prijswinnaar.

Daarom werd het toegestaan om ‘onder motto’ deel te nemen: je gaf niet je naam op, maar leverde uniek een rijmpje in. Aan het begin van de 19e eeuw blies de Staatsloterij dit oude gebruik nieuw leven in en kwamen spreuken als “Nooit gedacht”, “Myn die prijs” en “Nu eens raak” op de loten te staan.

Op latere loten zien we soms ook de prijzen verschijnen die gewonnen kunnen worden: een blitse Nissan Micra of een blinkende Rolex.

Van Gogh

Vincent van Gogh

In 1882 schilderde Vincent van Gogh een aquarel over Staatsloterij. We zien een groep mensen die voor het kantoor van de Staatsloterij wachten op de trekkingsuitslag. Hij schreef daarover aan zijn broer Theo: “Natuurlijkerwijs is oppervlakkig zoo’n troepje luidjes die blijkbaar zooveel belang stellen in “Heden Trekking”, iets wat U en mij haast doet lachen in dit opzicht dat de loterij U en mij niet in ’t minst schelen kan. Maar het groepje lui – en hun expressie van wachten – trof mij (…)” Het tafereel viel Vincent van Gogh dermate op dat hij er een indrukwekkend schilderij van maakte!

Humoristische spelletjes

In de jaren negentig zien we een trend in humoristische reclamespotjes. Ook de Staatsloterij gaat hierin mee. We zien een boer een melkbus wegbrengen in zijn rode Ferrari. Als hij zijn erf verlaat, moet hij stoppen voor zijn buurman die de melk wegbrengt in een glimmende Porsche: “Meer Kans Meer Geld in de Staatsloterij”.

En ook voor een beetje leedvermaak was de marketingafdeling van de Staatsloterij niet bang. Wanneer de hoofdpersoon in bovenstaande spotje (met enige arrogantie) zijn vriend vertelt dat hij 1.000 piek heeft gewonnen, ontdekken we dat de persoon aan de andere kant van de lijn een nog veel grotere prijs heeft binnengesleept!